África

África é unha enorme rexión na veciñanza de España que está experimentando transformacións profundas. Ó formar parte dun mesmo espazo xeopolítico, a situación nese continente e os cambios que está sufrindo terán un impacto directo no futuro de Europa e de España. Por iso, o seu desenvolvemento inclusivo e sostible constitúe un interese estratéxico de primeiro orde. 

Cara onde se dirixe o continente africano?

As principais tendencias que lle afectan son:

• Crecemento demográfico. As altas taxas de natalidade e o incremento progresivo da esperanza de vida converten ó continente no protagonista do cambio demográfico que atravesa o noso planeta. Hoxe viven en África 1 250 millóns de persoas e as previsións para 2050 duplican esta cifra. Entón, case a metade dos menores de 18 anos no mundo serán africanos.
• Transformación económica.  O crecemento do PIB actual é do 3 %, e a previsión é que en 2050 sexa 6 veces maior, en gran parte derivado da explotación e comercialización dos seus recursos naturais. Amais, teñen especial importancia as materias primas que, como o cobalto, o cobre ou os minerais críticos, resultan imprescindibles para a transición enerxética e a revolución dixital.
• Transformación social.  A urbanización acelerada e a emerxencia de clases medias, que adoptan novos estilos de vida e hábitos de consumo, transforman a ritmo vertixinoso o perfil socioeconómico e político da poboación.
• Transformación política. O apego da mocidade ós valores democráticos pódese evidenciar nas sondaxes como o Índice de Gobernanza Democrática Mo Ibrahim, que amosa que dous terzos dos africanos prefiren a democracia a calquera outra forma de Goberno.
• Proxección global.  África é un actor colectivo cada vez máis importante. A proba diso é a admisión da Unión Africana como membro de pleno dereito do G20. En plena reconfiguración da orde internacional, os 54 estados africanos buscan consolidar a súa posición actuando en moitas ocasións como bloque.

Estas dinámicas converten a acción de España en África nunha necesidade estratéxica, ofrecendo oportunidades para desenvolvemento e progreso do continente, como queda reflectido na nova Estratexia.

 Encontro coa Afrodiáspora e sociedade civil africana no Ministerio de Asuntos Exteriores, Unión Europea e Cooperación, en maio de 2024.​

África como prioridade para España

A estratexia «España-África 2025-2028: traballando xuntos a través dunha relación estratéxica», presentada polo Presidente do Goberno o 5 de decembro de 2024, guiará a política exterior española no continente durante o próximos catro anos, dando un salto cualitativo nas súas relacións.

É unha estratexia que ten unha dimensión continental e identifica como prioritarias as rexións de África Occidental, o Norte de África e o Sahel. Na súa elaboración participaron representantes da sociedade civil, da Administración, do mundo académico e os socios africanos, en base ó principio de asociación e no respecto e beneficio mutuo. A Estratexia España-África sinala un conxunto de activos que España xa posúe, como os seus vínculos humanos, xeográficos, históricos e culturais ou unha interlocución privilexiada cos actores africanos, tanto bilateralmente como a través de organizacións internacionais como a Unión Africana ou a CEDEAO.

Así mesmo, a estratexia estrutúrase en cinco obxectivos estratéxicos que se desagregan en 100 liñas de acción. Os obxectivos estratéxicos son:

1. Establecer unha relación hispano-africana que profunde o coñecemento e a interlocución recíprocas e facilite a acción conxunta («reforzar»)
2. Consolidar un desenvolvemento sostible en África a través da implicación de institucións, empresas e organizacións españolas, europeas e internacionais, pero sobre todo pola implicación da mocidade («crecer»)
3. Estreitar vínculos entre as sociedades e economías de África, España e o mundo («conectar»)
4. Mellorar as capacidades de seguridade («protexer»)
5. Fortalecer e construír unha sociedade africana aberta con institucións sólidas e inclusivas («convivir»)​

Reunión con embaixadores e embaixadoras de países africanos en España sobre a nova estratexia España-África e a implementación das 100 liñas de acción o 17 de xaneiro de 2025.​​
​

Áreas de cooperación

A ampla rede de embaixadas e  Oficinas da Cooperación Española ó longo do continente garante, ademais, unha presencia institucional extensa, que tamén se observa nas misións militares da UE no continente. España participa en todas elas. A aposta por África tamén transcende no terreo cultural: o recoñecemento do español como lingua de traballo da Unión Africana ou a inauguración do primeiro Instituto Cervantes  na África Subsahariana en Dakar en 2021 son só os primeiros pasos dunha renovada atención a un continente cun gran potencial para a lingua e cultura españolas. 

A nova estratexia dará continuidade a algúns dos instrumentos existentes como o Global Gateway, a iniciativa española Alianza África Avanza ou AFRICO, que ofrecen oportunidades de investimento ás empresas españolas; os programas Ellas+ e RAISA, relativos ó apoderamento das mulleres e crianzas; ou a extensión de programas de migración circular. A Estratexia tamén creará outros novos instrumentos, como unha Fundación para África, un Consello Asesor sobre África ou unha Comisión Interministerial para África, para mellorar a coordinación e o seguimento dos seus obxectivos.​

O ministro Albares visita o instituto de hostalería e turismo de Gambia (xuño 2024)  ​​​