A loita contra a desinformación

A desinformación constitúe unha das maiores preocupacións dos países democráticos. As campañas de desinformación teñen clara repercusión na política exterior e deben diferenciarse doutros factores como a información falsa —fake news— ou información errónea —misinformation—. De feito, as campañas de desinformación non conteñen necesariamente noticias falsas, senón que pretenden distorsionar a realidade mediante contido manipulado e erosionar a estabilidade dos Estados e das súas institucións.

Desinformación/FIMI (Foreign Information Manipulation and Interference)

Nos últimos anos, o aumento de fluxo de información derivado da chegada das novas tecnoloxías, as redes sociais e a intelixencia artificial ha disparado o fenómeno da desinformación, especialmente a xerada por actores estranxeiros. A chamada FIMI (Foreign Information Manipulation & Interference), polas súas siglas en inglés) constitúe unha das maiores preocupacións dos países democráticos, en tanto que constitúe unha ameaza directa ó Estado de Dereito e á defensa dos intereses do país máis aló das súas fronteiras.

Campañas de desinformación entendidas como patróns de comportamento desenvolvidos no dominio informativo, levados a cabo de forma coordinada e intencional para manipular a realidade informativa, e que a súa implantación e difusión supoñen unha ameaza para os intereses do país, os valores constitucionais, os procesos democráticos, as institucións democraticamente constituídas e, polo tanto, a seguridade nacional.

Daniña: busca socavar os intereses nacionais dun país, a súa capacidade de influencia ou as súas institucións.
Manipulativa: mestura verdade e ficción para crear un discurso que manipule emocións e cre confusión.
Coordinada: participan diversos actores estatais e non estatais que coordinan e amplifican as súas accións.
Intencionada: é estratéxica. Responde a uns intereses concretos do país ou actores promotores

Como defendernos?

É preciso coñecer para detectar e poder dar resposta ás campañas de desinformación:

Coñecer: partindo do marco común de análise DISARM e o método común ABCDE podemos preparar protocolos e algoritmos que permitan unha resposta rápida.
Detectar: España participa no RAS (Rapid Alert System) e tamén coordina internamente para detectar e reaccionar ante este fenómeno. Este sistema asegura a necesaria coordinación entre os socios europeos
Responder e previr: actividades de comunicación estratexicamente planificadas para explicar as políticas da túa organización e temas de comunicación proactivos axudan a construír unha reputación sólida nas campañas de desinformación, pois nestas non hai unha resposta única e a decisión sobre a forma de responder é sempre difícil.

O sistema español

Complementariamente ás medidas impulsadas en coordinación coa Unión Europea, España está a levar a cabo múltiples accións en materia de loita contra a desinformación:

Ámbito institucional: estableceu mecanismos de coordinación permanente entre os diferentes órganos da Administración, entre os que destaca a Comisión Permanente de Loita contra a Desinformación, establecida en marzo de 2019.
Ámbito normativo: implementouse a Orde PCM/1030/2020, de 30 de outubro, pola que se publica o Procedemento de actuación contra a desinformación aprobado polo Consello de Seguridade Nacional. Establece catro niveis coas súas respostas:
Ámbito estratéxico: aprobouse o acordo do Consello de Ministros para a elaboración da Estratexia Nacional que comeza agora mediante participación de tódolos ministerios.