España é un país profundamente comprometido cos dereitos humanos; isto quere dicir que a protección e promoción son un eixe fundamental da nosa política exterior. A liberdade, a xustiza e a paz fundaméntanse no respecto á dignidade e ós dereitos irrenunciables de tódalas persoas. España contribúe a título nacional e como membro da Unión Europea á consecución destes obxectivos.
Un bo exemplo deste comportamento coa protección dos dereitos humanos é o II Plan Nacional de Dereitos Humanos, que o Goberno aprobou en xullo 2023 cunha vixencia de cinco anos (2023-2027). O seu obxectivo é seguir avanzando na axenda de dereitos, garantindo o seu pleno exercicio e impulsando novos avances en materia de igualdade, liberdade e xustiza social tanto dentro como fóra das nosas fronteiras.
España no Consello de Dereitos Humanos
A elección de España para ser membro por terceira vez do Consello de Dereitos Humanos (CDH) no período 2025-2027 dará un impulso renovado ó noso compromiso coa defensa dos dereitos humanos e co sistema multilateral de protección e promoción dos dereitos humanos.
O Consello, con sede en Xenebra, ten como función primordial a protección e promoción dos dereitos humanos a nivel global, condición indispensable para a paz, a seguridade e o desenvolvemento sostible.
Pena de morte
A loita contra a pena de morte é unha prioridade da acción exterior española. España ratificou o Segundo Protocolo Facultativo do Pacto Internacional de Dereitos Civís e Políticos en 1991, destinado a abolir a pena de morte. España rexeita a pena de morte en toda circunstancia, con independencia do crime cometido, por ser un castigo cruel, inhumano e degradante, contrario á dignidade do ser humano, ademais de carecer de efectos disuasorios probados no comportamento criminal, e de impedir a reparación en caso de erro xudicial.
No ámbito multilateral cabe salientar a creación da Comisión Internacional contra a Pena de Morte (CIPM) en 2010, con sede en Madrid e composta por unha vintena de personalidades independentes procedentes de tódalas rexións do mundo. España, xunto coa Unión Europea e a CIPM, traballa para que outros países reduzan o número de delitos castigados coa pena capital, conmuten as condenas á morte ou reformen as súas leis para que os xuíces teñan a alternativa de impoñer penas privativas de liberdade no canto de penas de morte, avanzando, deste xeito, cara á abolición.
Igualdade de xénero
A promoción da igualdade entre mulleres e homes constitúe un trazo distintivo e unha regra interna da acción exterior española. O II Plan Nacional de Dereitos Humanos impulsa a loita contra as desigualdades e a violencia de xénero dentro e fóra das nosas fronteiras, e incorpora numerosas medidas enmarcadas dentro da Política Exterior Feminista.
España participa de maneira activa, dentro de a Unión Europea como do sistema das Nacións Unidas, na implantación de políticas e creación de instrumentos e institucións de loita contra a discriminación por razón de xénero, así como a defensa dos dereitos das mulleres e nenas. España contribúe á aplicación diferentes instrumentos, na materia, como:
![]()
Celebración do día internacional da muller o 8 de marzo polas calles de Huesca o 8 de marzo de.
Loita Contra a Discriminación por Razón de Orientación Sexual e Identidade de Xénero
A loita contra a discriminación por razón de orientación sexual e identidade de xénero é outro obxectivo fundamental da acción exterior de España. No ámbito multilateral, España é considerado un país impulsor do recoñecemento e defensa dos dereitos das persoas LGBTI.
España é membro da Coalición pola Igualdade de Dereitos (ERC, polas súas siglas en inglés), do LGBTI Core Group das Nacións Unidas, e de a Rede Europea de Puntos Focais LGBTI do Consello de Europa. Así mesmo, España incorporouse ó Fondo Mundial para a Igualdade (Global Equality Fund), unha asociación público-privada que apoia os programas da sociedade civil que promoven e protexen os dereitos humanos das persoas LGBTI en todo o mundo.
España apoiou activamente a renovación do mandato do Experto Independente das Nacións Unidas sobre a protección contra a violencia e a discriminación por motivos de orientación sexual e identidade de xénero (SOGI). Ademais, no Exame Periódico Universal das Nacións Unidas, ó que se someten tódolos países membros das Nacións Unidas, España formula preguntas e recomendacións a outros Estados para sensibilizar e denunciar a violencia e a discriminación que sofren as persoas LGBTI.
Persoas con Discapacidade
España identifica como unha prioridade a promoción dos dereitos das persoas con discapacidade. Defende o enfoque da Convención dos Dereitos das Persoas con Discapacidade (2006), cuxa adopción supuxo un cambio de paradigma neste ámbito ó fomentar a inclusión e crear unha ferramenta xurídica vinculante.
Este compromiso quedou reflectido durante a última Presidencia española do Consello da Unión Europea, coa posta en marcha do Centro Europeo de Accesibilidade «AccessibleEU», o Congreso Europeo de Accesibilidade, celebrado en Madrid, e a Reunión de Alto Nivel sobre Discapacidade en Palma de Mallorca, onde se acordou unha declaración sobre o dereito ó voto e a accesibilidade na participación política. Do mesmo modo, España promoveu a creación dunha Tarxeta Europea de Discapacidade e unha Tarxeta Europea de Estacionamento para persoas con discapacidade.
![]()
Bailaríns de flamenco con síndrome de Down da Compañía de Flamenco Integrado de José Galán, nunha actuación con motivo do Día Internacional das Persoas con Discapacidade.
Dereito Humano á Auga e Saneamento
O recoñecemento do dereito á auga potable e ó saneamento é unha das grandes metas da política exterior española de dereitos humanos e de cooperación para o desenvolvemento.
En 2006, España e Alemaña emprenderon unha iniciativa conxunta a favor do recoñecemento deste dereito no seo das Nacións Unidas: Neste sentido, defenden que o dereito á auga potable e saneamento é indispensable para a realización doutros dereitos humanos, e un compoñente esencial do dereito a un nivel de vida adecuado.
A través da Axencia Española de Cooperación Internacional para o Desenvolvemento (AECID), España emprende multitude de iniciativas para garantir o acceso á auga e a sistemas de saneamento. Un exemplo salientable é o Fondo de Cooperación para a Auga e o Saneamento en América Latina e o Caribe, do que xa se beneficiaron 4,3 millóns de persoas.
Persoas Defensoras de Dereitos Humanos
A promoción da lexítima actividade das persoas defensoras de dereitos humanos e a súa protección constitúe un dos obxectivos da política exterior do Goberno de España en materia de dereitos humanos. En 1995, España estableceu un mecanismo nacional de acollida temporal de persoas defensoras de dereitos humanos en situación de risco pola súa actividade, en colaboración con outras entidades nacionais e coa sociedade civil.
O devandito programa permitiu acoller, en colaboración con programas autonómicos e municipais, así como da sociedade civil, a case 463 persoas defensoras en situación de risco desde que se puxo en marcha. En 2023, o programa acolleu un total de 29 persoas defensoras, das cales a metade eran mulleres defensoras, o que demostra o firme compromiso de España coa promoción do labor das mulleres defensoras e a súa protección ó afrontar situacións de maior vulnerabilidade.