Các công dân nước ngoài muốn cư trú tại Tây Ban Nha cần có giấy phép cư trú được cấp từ trước. Sau khi đã được cấp phép, cần xin cấp loại thị thực tương ứng để nhập cảnh vào Tây Ban Nha.
Có hai loại hình cư trú tại Tây Ban Nha: cư trú tạm thời và thường trú.
Cư trú tạm thời là các trường hợp được phép cư trú tại Tây Ban Nha trong khoảng thời gian trên 90 ngày và dưới 5 năm. Việc cấp phép cư trú cho khoảng thời gian dưới 5 năm có thể được gia hạn theo kỳ hạn, theo yêu cầu của người xin và xét các yếu tố để có thể gia hạn thời gian cư trú.
Giấy phép cư trú tạm thời ban đầu mà không bao gồm giấy phép lao động được cấp cho những người nước ngoài hội tụ đủ các điều kiện cần thiết cho bản thân mình và cho người thân của họ, nếu có.
Pháp luật hiện hành quy định thủ tục và các điều kiện cần thiết cho việc xin cấp phép cư trú và lao động tại Tây Ban Nha để thực hiện các hoạt động mang tính lợi nhuận, kể cả hoạt động làm công ăn lương cũng như hoạt động tự túc
Thường trú là trường hợp được cấp phép để cư trú và làm việc tại Tây Ban Nha vô thời hạn, được hưởng cùng các điều kiện với công dân Tây Ban Nha.
Các công dân nước ngoài có quyền được xin cấp phép thường trú là những người đã cư trú tạm thời tại Tây Ban Nha trong vòng 5 năm liên tiếp và hội tụ đủ các điều kiện theo quy định của luật pháp. Khoảng thời gian cư trú liên tục trước đó tại các nước Thành viên, ví dụ trường hợp của chủ thẻ xanh của Liên minh Châu âu, sẽ được tính tổng lại. Khoảng thời gian người nước ngoài tạm thời rời khỏi Tây Ban Nha để nghỉ hè hoặc vì một số lý do khác có thuộc phạm vi quy định của pháp luật vẫn được coi là liên tục.
Công dân thuộc Liên minh Châu âu
Thân nhân của các công dân thuộc Liên minh Châu âu khi đi du lịch hoặc đi đoàn tụ với những người này được hưởng cơ chế pháp luật đặc biệt dựa trên quyền lợi được các Hiệp ước công nhận.